De Landbouwvrijstelling ten einde?

Regelgeving landbouwvrijstelling

Huidige stand van zaken omtrent de “regeling landbouwvrijstelling” De landbouwvrijstelling is een fiscale regeling die ervoor zorgt dat een ondernemer die eigen grond gebruikt voor het uitoefenen van een landbouwbedrijf, een vrijstelling geniet voor waardeveranderingen van de betreffende grond. De landbouwvrijstelling biedt zodoende ondernemers die hun eigen grond gebruiken een onbelaste waardeaangroei. Destijds was het doel om de eigenaar-agrariër en de eigenaar-verpachter van landbouwgrond fiscaal gelijk te behandelen. Dit verschil werd echter in 2001 grotendeels rechtgetrokken, waardoor het oorspronkelijke doel niet meer aan de orde is. Wel zijn er nog de mogelijke positieve effecten die de vrijstelling kan hebben op de grondmarkt (prijsvorming en mobiliteit), de financiering van landbouwbedrijven, de financiële positie van agrariërs, de concurrentiekracht van de Nederlandse agrarische sector en de mogelijkheden voor verduurzaming van de sector.

Het onderzoeksrapport

In het onderzoeksrapport, dat gepresenteerd is door SEO, wordt de landbouwvrijstelling stevig bekritiseerd. Het oorspronkelijk doel van de vrijstelling is in 2001 al opgelost door de invoering van de Wet IB 2001 en de overige positieve effecten zouden, volgens het rapport, in de praktijk niet terug te zien zijn. Op basis hiervan oordeelt SEO dat de landbouwvrijstelling niet doeltreffend en daarmee niet doelmatig is en zou het afschaffen van deze regeling de enige logische en uitvoerbare optie zijn.

SEO pleit in haar rapport voor een overgangsregime bij afschaffing. Dit zou eruit kunnen bestaan om:

• Agrariërs eenmalig de mogelijkheid te geven om (onbelast) te herwaarderen op basis van een taxatie. Men verwacht dat deze optie tot veel (waarderings)geschillen en uitvoeringsproblemen zal leiden.
• Agrariërs eenmalig de mogelijkheid te geven om (onbelast) te herwaarderen op basis van normbedragen (bedragen vergelijkbaar met huidige box 3 normen). Dit zou rond de afschaffing kunnen, maar ook bij verkoop. Uitvoeringsproblemen worden verwacht omdat niet zeker is of de normbedragen juridisch standhouden.

Kortom, men pleit wel voor een overgangsregime, maar voorziet de nodige knelpunten bij de uitvoering.

Ontwikkelingen

Het advies uit het onderzoeksrapport is gepresenteerd aan de Tweede Kamer, waarop Minister Adema in een Kamerbrief gereageerd heeft. Hierin kondigt hij aan dat het huidige demissionaire kabinet niet meer gaat oordelen over dit onderzoek en dit vooruitgeschoven wordt voor het nieuwe kabinet. LTO Nederland heeft na het uitkomen van het rapport gereageerd dat in de huidige onzekere tijden voor de Nederlandse boeren afschaffen of versobering van de landbouwvrijstelling onbespreekbaar is. De vrijstelling is namelijk een belangrijke fiscaliteit waarop vele boeren belangrijke beslissingen nemen.

Wat kunt u als agrariër hier nog mee?

Voorlopig is het dus nog onzeker of en wanneer de landbouwvrijstelling zal worden aangepast dan wel zal worden afgeschaft. We weten echter dat de impact van een afschaffing groot zal zijn. Ook mag men niet vertrouwen op een ‘ruimhartige benadering’, dus het toepassen van normbedragen ligt op de loer. We menen dat voorkomen toch echt wel beter is dan genezen en pleiten ervoor om, waar mogelijk, nog gebruik te maken van de mogelijkheden die de huidige regeling biedt. Met andere woorden: de fiscale feiten gebruiken om nu nog te herwaarderen (op basis van taxatie) voor zowel de bedrijfsmatige landbouwgrond als de ondergrond van de bedrijfsgebouwen.

Bij bedoelde fiscale feiten valt te denken aan:

• Het vormen van een samenwerkingsverband (met eventueel een BV)
• Gewijzigde arbeidsinzet en gerechtigdheid binnen een samenwerkingsverband;
• Toe- of uittreden van personen in een samenwerkingsverband; - bedrijfsoverdracht;
• Vormen van een samenwerkingsverband met de potentiële opvolger

Deze fiscale feiten naar voren (in 2024) te halen is een goede manier van “anticiperen”. Het is de moeite waard om dit fiscale aspect in ogenschouw te nemen.