Column: Agrarisch natuurbeheer is geen duizenddingendoekje

Begin februari start voor ons ook het patrijzentelseizoen weer. In een waterig zonnetje liep ik afgelopen week met een groep patrijzentellers door het veld om het telseizoen af te trappen. Ik geniet dan van de passie waarmee de agrariër de vrijwilligers over zijn dit jaar aangelegde Biodivers Akker Mozaïek vertelt. Mooi om de verbazing op de gezichten van de vrijwilligers te zien die met de voeten in de klei nu zelf ervaren wat de waarde van dit beheer is. Dit hadden ze niet verwacht! In het veld ontstaat de verbinding met en waardering voor elkaar.

Dit zijn de momenten waar ik het voor doe. Zo’n middag heeft voor mij alles in zich wat agrarisch natuurbeheer zo mooi en waardevol maakt. Ik kan echt genieten van het samenspel tussen de boeren die maatregelen nemen die in hun bedrijfsvoering passen en de vrijwilligers die helpen bij de monitoring en bescherming ondersteund door de gebiedscoördinator van het collectief die het hele proces aanstuurt en coördineert.

En nu hebben we het alleen nog maar over het akkervogelbeheer. Als straks het weidevogelseizoen losbarst, als we samen de landschapselementen onderhouden en aanleggen, als het ecologisch slootbeheer een grote vlucht krijgt en als we met bodemverbetering aan de slag gaan, dan krijgen we nog veel meer mooie verbindende verhalen uit het veld die boer én natuur echt verder helpen en verbinden.

Ik hoef de waarde van agrarisch natuurbeheer tegenwoordig niet meer uit te leggen. De voorbeelden in het veld spreken voor zich en dat wordt meer en meer gezien. Door provincies, waterschappen en gemeenten wordt na het wegvallen van het NPLG-budget dan ook verlekkerd gekeken naar de ‘pot van 500 miljoen’ voor agrarisch natuurbeheer. Te makkelijk wordt gedacht dat het extra budget een duizenddingendoekje is die de vraagstukken rondom het verminderen van emissies, verbeteren van de waterkwaliteit en de toename van biodiversiteit en klimaat even snel op kan lossen.

Ja, agrarisch natuurbeheer kán de oplossing zijn voor tal van vraagstukken die op dit moment spelen in het landelijk gebied. Maar dan moet ook het DNA van de collectieven en de coöperatieve aanpak van het agrarisch natuurbeheer omarmd worden. Dat betekent dat de overheid kaders stelt, maar daarna ook durft los te laten en ruimte geeft voor het vinden van de oplossing van onderop. Daarbij gaan oplossingen soms in een net wat ander tempo dan voorzien, maar wel met het vertrouwen dat je met samenwerking uiteindelijk verder komt. Daarbij hoort dat elke positieve stap ook gewaardeerd en beloond wordt met een langjarige beheervergoeding waarbij de voorwaarden niet telkens wijzigen. Dan zal het vertrouwen en de samenwerking in het agrarisch gebied groeien, wat de basis vormt voor het oplossen van tal van vraagstukken.

De patrijzentellers zijn inmiddels op pad. Met een temperatuur die de komende dagen boven de 10 graden uitkomt, zijn de eerste telrondes al ingepland. Komt u in de komende dagen de patrijzentellers tegen, maak dan even een praatje en zoek de verbinding. Zodat we met elkaar in het veld laten zien dat samenwerken van onderop echt loont!