Wiersma moet gegevens veehouders openbaar maken
Tegenhouden adresgegevens juridisch onmogelijk
Om het advies was gevraagd nadat minister Wiersma begin dit jaar had besloten om de bedrijfsgegevens van 30.000 boerenbedrijven toch niet te publiceren, nadat nieuwsmedia NRC, Omroep Gelderland en Follow the Money deze hadden opgevraagd met een beroep op de Wet Open Overheid (WOO). Hiermee keerde ze een eerder besluit van haar voorganger Piet Adema, om die adressen wel te publiceren, om.
Onterecht, oordeelt ACOI, dat was ingeschakeld door de eerder genoemde media, nu. Het advies van het college, schrijft het, „is in de kern vrij simpel: de wet biedt geen ruimte om de emissiegegevens niet te openbaren.“
‘Dure en onnodige procedure wekt valse verwachtingen’
De minister had gesteld eerst alle betroffen boeren een brief sturen waarin ze vertelt hoe die publicatie van hun gegevens kunnen aanvechten. Volgens ACOI werkt dat niet; volgens de wetgever is „de openbaarheid van emissiegegevens zo belangrijk dat er geen belangenafweging mogelijk is; het belang van openbaarheid prevaleert altijd.“
Het sturen van de brieven en later verwerken van de daarop volgende bezwaarschriften vertraagt het proces met zes tot acht maanden, volgens een woordvoerder van het ministerie die in NRC wordt geciteerd, en zou tussen de 5 en 14 miljoen euro kosten. Daarbij wekt het bij boeren valse verwachtingen, stelt ACOI; die zouden kunnen gaan geloven dat ze de publicatie van hun bedrijfsgegevens kunnen tegenhouden, terwijl dat niet zo is.
‘Kom met aanpak om sociale onveiligheid te voorkomen’
Wel onderkent het adviescollege de spanning tussen het belang van openbaarheid aan de ene kant, en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van boeren aan de andere kant. Maar volgens het college moet de oplossing daarvan gezocht niet gezocht worden in het niet uitvoeren van de wet, maar in andere maatregelen. Omdat ACOI ziet dat in de toekomst vaker WOO-verzoeken over sieraantallen en locatiegegevens zullen worden gevraagd, adviseert het om die gegevens voortaan actief en structureel openbaar te maken, zodat mensen minder snel een beroep op WOO zullen doen om die te vinden. Daarnaast zou de minister moeten investeren in de (sociale) veiligheid van de landbouwsector. ACOI ziet de vrees voor openbaarmaking van bedrijfsgegevens als een symptoom, waarbij het onderliggende probleem het gevoel van onveiligheid onder veehouders is, als gevolg van intimidatie, bedreiging en agressie. Het college adviseert de minister daarom om een onderzoek te doen naar deze intimidatie en de aanpak daarvan, en te investeren in sociale veiligheid van de veehouderij.
Woensdagavond debatteert de Tweede Kamer over de openbaarmaking van de adresgegevens, en over het uitgebrachte advies.
