
Strategisch inzicht en leiderschap in de akkerbouw
Cursus Ondernemen in de akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt in 2030: Een uitdaging tot denken én doen

Denken als een strateeg
Peter Bouma begeleidt de cursus vanuit HAS green academy. Hij ziet hoe de actualiteit de deelnemers raakt: “Veel jonge ondernemers en bedrijfsopvolgers zitten dicht bij Natura 2000-gebieden, of krijgen te maken met veranderende wet- en regelgeving. Dan is het belangrijk om niet alleen operationeel, maar ook strategisch te denken. Hoe ga je om met je omgeving, welke keuzes maak je, wat voor ondernemer wil je zijn?”
De cursus biedt geen dik handboek strategie, maar helpt deelnemers om hun eigen denkrichting te ontwikkelen. “We starten met een beperkt theoretisch kader, altijd aangevuld met praktijkvoorbeelden en experts. Zo kregen cursisten inzicht in stakeholderanalyses, en zagen ze hoe hun keuzes effect hebben op hun omgeving. Dat bleek voor velen een eyeopener.”

Voor Lotte Steinbusch – afkomstig van een akkerbouwbedrijf in Zuid-Limburg – was het vooral het besef dat je soms uit de dagelijkse flow moet stappen. “Je wordt bewust gedwongen om over je bedrijf en je rol daarin na te denken. Dat doe je als ondernemer altijd wel, maar je staat er niet altijd op deze manier bij stil.”
Lotte combineert werk binnen en buiten het familiebedrijf, waar ze naast granen, bieten en aardappelen ook – in samenwerking met diverse partners – zonnebloemen telen. Ze was op zoek naar verbreding én verdieping:
“Ik heb People & Business Management gestudeerd, maar wilde nu echt meer leren over de akkerbouwsector zelf. Deze cursus sloot daar perfect bij aan.”
Lotte Steinbusch
Mix van theorie en praktijk
Zowel Lotte als Peter benadrukken het belang van de afwisseling tussen theorie en praktijk. Elke module behandelde een ander thema, van arbeidsmanagement tot innovaties in de sector. Daarbij kwamen telkens externe experts aan bod. “Dat maakt het levendig en relevant,” vertelt Peter. “Bijvoorbeeld Edwin Michiels, die zijn transitie deelde van varkenshouder naar akkerbouwer. Cursisten konden zich echt herkennen in zijn verhaal.”
Ook Lotte vond de opzet sterk: “Elke gastspreker bracht zijn eigen kennis en praktijkervaring mee. Het was inhoudelijk, maar ook gewoon heel boeiend. Je blijft actief bezig, er is veel ruimte voor uitwisseling met andere deelnemers, en je leert van elkaars bedrijven.”
Een opvallend onderdeel van de cursus is het ondernemersassessment met DISC-profiel. Voor Lotte een waardevolle toevoeging: “Het zijn eigenschappen die je van jezelf wel kent, maar je gaat er actief mee aan de slag. De coach is ook bij ons op het bedrijf geweest, wat hielp om samen tot inzichten te komen.”
Peter herkent dat effect bij veel deelnemers. “Strategievorming gaat niet alleen over externe factoren, maar ook over wie je zelf bent als ondernemer. Wat wil je, waar liggen je krachten? Dat besef groeide bij iedereen.”
Samen leren, samen groeien
De interactie in de groep was groot. Een bewuste keuze, zegt Peter. “We bouwen de bijeenkomsten zo op dat er veel onderlinge samenwerking is. De cursisten leren minstens zoveel van elkaar als van de docenten. Het is een gedeeld leerproces, heel gelijkwaardig.”
Lotte beaamt dat: “Het was echt een gemengde groep, met mensen uit zowel de akkerbouw als de vollegrondsgroenteteelt, en met verschillende niveaus van ervaring. Dat levert interessante gesprekken op. Iedereen brengt wat anders in, en je kan veel van elkaar leren.”
Wat de cursus extra waardevol maakt, is dat zowel ondernemers uit de akkerbouw als uit de vollegrondsgroenteteelt deelnemen. Die combinatie blijkt in de praktijk juist heel leerzaam, “Het zijn twee sectoren met hun eigen dynamiek, maar ook met gedeelde uitdagingen – denk aan bodemkwaliteit, arbeid of marktvraag. Door ze samen te brengen, ontstaat er kruisbestuiving,” vertelt Peter. “De groep was goed gemixt tussen akkerbouw en vollegrondsgroenten,” vult Lotte aan. “Dat bood volledig nieuwe kennis. Heel leuk om daar ook meer van te horen en te leren.”
Blijvend effect
Peter ziet dat als precies het doel van de cursus. “We weten niet hoe de sector er in 2030 uitziet, maar we kunnen deelnemers wél leren hoe ze daarover moeten nadenken.”
Lotte zou de cursus zeker aanbevelen. “Het is praktisch, toepasbaar én je leert echt nieuwe dingen. Je gaat er dieper op in dan je zonder deze cursus zou doen. En dat maakt het waardevol.” En voor Peter? “Het mooiste is: ook ik leer mee. De vragen en inzichten van de cursisten houden mij als docent scherp en betrokken. Het is een gezamenlijk proces, en dat werkt heel goed.”
Meer weten?
Benieuwd wat de Cursus Ondernemen in de akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt in 2030 jou kan bieden?
Tekst: HAS green academy
Beeld: HAS green academy