Handelsakkoord VS-EU: Drie dagen na de handdruk is er nog weinig duidelijkheid

„We hebben nul-voor-nul tarieven afgesproken voor een aantal strategische producten, zoals […] bepaalde landbouwproducten", vertelde Von der Leyen afgelopen zondag. Maar over welke producten dat gaat, kon ze niet vertellen. En ook drie dagen later weten ambtenaren van de Commissie dat niet. „De technische teams van de EU en de VS overleggen nog welke specifieke producten niet onder het algemene tarief van 15 procent zullen vallen", vertelt een woordvoerder. „We zullen zo snel mogelijk verdere details geven." Hij geeft ook aan dat de onderhandelingen niet stoppen zodra de details bekend zijn, en dat de EU eraan blijft werken om het aantal uitgezonderde producten (niet enkel landbouwproducten) uit te breiden.
De uitspraak ’nul-voor-nul tarieven’ houdt in dat ook de EU haar tariefmuren voor bepaalde producten zal verwijderen. Maar, verzekeren ambtenaren, dat zal niet gebeuren bij gevoelige sectoren als rundvlees en pluimvee. In plaats daarvan zullen Amerikaanse producten als noten, soja-olie, ketchup en cacao kunnen profiteren van verbeterde toegang tot EU-markten. Voor boeren zouden daardoor de kosten van geïmporteerde grondstoffen lager uit kunnen vallen.
Fytosanitair
De VS benadrukt in haar persbericht dat de non-tarifaire handelsbarrières voor agrarische producten zullen worden aangepakt. „Daaronder vallen [Europese] vereisten voor certificering van Amerikaans varkensvlees en zuivel".
„We willen aan allebei de kanten onnodige bureaucratische regels verminderen“, reageert een Europese ambtenaar. „Maar dat zal op geen enkele manier leiden tot het verlagen van de Europese gezondheids- en fytosanitaire maatregelen". Voor bijvoorbeeld Amerikaans varkensvlees met het in Europa verboden groeihormoon ractopamine zal hier dus nog steeds geen plaats zijn. „Het handelsakkoord respecteert Europa’s soevereiniteit op het gebied van regels volledig en beschermt gevoelige sectoren van de Europese landbouw", liet de Commissie weten in een verklaring.
Geen level playing field
Dat betekent niet dat er sprake is van een ‘level playing field’. In de ‘Visie op Landbouw en Voedsel’, die de Europese Commissie begin dit jaar heeft gepubliceerd, kondigde ze aan dat geïmporteerde producten zullen moeten voldoen aan dezelfde productiestandaarden als die van Europa, zodat Europese boeren geen concurrentienadeel ervaren. Maar over bijvoorbeeld zaken als dierenwelzijn is niets afgesproken in het handelsakkoord.
Wanneer de tarieven in zullen gaan is ook nog niet bekend. „Ik weet niet wanneer dat zal gebeuren. Ik weet ook nog niet welke producten van die tarieven uitgezonderd zijn, en vanaf welk moment die uitzonderingen gaan gelden", vertelde Commissiewoordvoerder Olof Gill dinsdag tijdens een persbriefing. „Ik weet enkel dat we geland zijn op een tarief van 15 procent, en daarmee een ‘worst case’ hebben vermeden."

Tekst: Wim van Gruisen
Zoon van een Zuid-Limburgse pluimveehouder met eigen slachterij, geschoold als econoom. Sinds 2011 in dienst van Agrio, waar hij artikelen schrijft voor de regio- en vakbladen en de Agrio-websites. Zijn focus lag aanvankelijk op landbouweconomie, tegenwoordig vooral op de Haagse en Brusselse politiek.
Beeld: Fred Guerdin, Europese Commissie