‘Boeren ontvangen te weinig vergoeding voor droogteschade door waterwinning’

Philips verzorgde woensdag een presentatie in Erp, één van de acht regio’s in Noord-Brabant waar volgens Droogteschade.nl een verband bestaat tussen droogteschade en grondwateronttrekking. De bijeenkomst trok een tiental boeren. Philips - jurist van huis uit - organiseert landelijk 22 van deze bijeenkomsten. Ook was hij al bij diverse studieclubs te gast.

12 miljoen euro

Drinkwaterbedrijven onttrekken jaarlijks 750 miljoen kuub grondwater voor drinkwater. Volgens onderzoek van droogteschade.nl bedraagt de schade landelijk meer dan 15 miljoen euro per jaar. Philips schat dat hiervan zo'n 3 miljoen per jaar aan boeren wordt vergoed en blijft 12 miljoen euro on-uitgekeerd. „In ons land is een 40-tal winningen waar nog geen regeling is.”
In Brabant wordt relatief weinig vergoed, ondanks de volgens Philips grote schade in de provincie. „Boeren weten vaak ook niet wanneer ze ervoor in aanmerking komen”, aldus de jurist. Naast de drinkwaterbedrijven zijn er ook nog industriële wateronttrekkers, zoals Bavaria in Lieshout en Mars in Veghel. Volgens Philips halen die jaarlijks 300.000 kuub grondwater naar boven.
Hij wees erop dat een boer of tuinder via de website droogteschade.nl kan controleren of zijn bedrijf in een gebied ligt waar mogelijk recht op schadevergoeding bestaat. Hij liet zien waar de pompstations in Brabant staan en wat de invloedsfeer is op de cultuurgrond. Ook liet hij zien dat op perceelniveau de jaarlijkse schade (grasland) in deze gebieden 10 tot meer dan 100 euro per hectare bedraagt. Bij akker- en tuinbouwgewassen liggen de bedragen hoger.

No cure no pay

Volgens Philips heeft zijn bedrijf de hydrologische kennis en juridische expertise in huis om 'op een gelijkwaardig niveau' met de waterbedrijven in gesprek te gaan. „Wij willen een goed gesprek voeren, het hoeft geen rechtszaak te worden.” Leidt overleg niet tot een oplossing, dan wil hij individuele of collectieve juridische procedures voeren om tot een resultaat te komen.
In zijn betoog wees hij op het succes van een collectief van 200 boeren in de omgeving Boxmeer, die met succes een schadevergoeding bij Brabant Water uit het vuur sleepten. Zij hadden met harde cijfers aangetoond droogteschade te ondervinden van de (inmiddels gesloten) pompstations in Boxmeer en Vierlingsbeek.
Droogteschade.nl is georganiseerd op basis van no cure – no pay; voor de deelnemers is er geen financieel risico. Wel houdt het een forse vergoeding in op verkregen schadevergoedingen: 35 procent per jaar gedurende 5 jaar. Ook voor schade uit het verleden wordt (eenmalig) 35 procent ingehouden. Dit kan volgens Philips tot 20 jaar terug. Schade wordt op perceelniveau vastgesteld en de vergoeding wordt per deelnemer berekend en uitgekeerd. In zijn presentatie gaf Philips aan dat er eind maart een go / no go moment komt.

Afwijzing ZLTO

Boeren en tuinders die zich aansluiten (contract) geven daarmee wel een onherroepelijke volmacht af. Dit betekent dat Droogteschade.nl aan het roer staat, onderhandelingen voert, en besluiten neemt. Tussentijds ‘uitstappen’ is voor boeren niet mogelijk. Op deze manier wil de groep de collectiviteit en het draagvlak maximaal houden. Dit eindigt vijf jaar nadat een finale schikking is getroffen.
Het spijt Philips dat ZLTO niet heeft aangehaakt bij het initiatief. Hoewel ZLTO haar leden zelf de keuze laat om met Droogteschade.nl in zee te gaan, heeft de boerenbond een negatief advies gegeven. Volgens ZLTO zet de actie de samenwerking tussen ZLTO en Brabant Water onder druk. Zo zouden met name een aantal lopende projecten, bijvoorbeeld ‘Schoon water voor Brabant’, gevaar lopen.