De rol van humus- en fulvinezuren als bodemverbeteraar en plantversterker

Drie componenten van humus

Humus kan worden opgedeeld in drie componenten: fulvinezuren, humuszuren en humin. Het grootste verschil zit hem in de oplosbaarheid en de hoeveelheid koolstof van de verschillende componenten. Fulvinezuur is oplosbaar bij elke pH-waarde. Humuszuren, het tweede component, zijn enkel oplosbaar in water, mits de pH voldoende hoog is. Het laatste component humin is niet oplosbaar in water. De kleur varieert van lichtgeel (fulvinezuur) tot zwart (humin).

Effecten op bodem en plantengroei

Humine wordt in de landbouw weinig toegepast, het is immers niet oplosbaar en dus niet te verspuiten. Het heeft een lage CEC, bindt dus weinig mineralen, maar houdt wel veel vocht vast.

Zowel humus- als fulvinezuren stimuleren wortelgroei. Humuszuren binden wel veel positieve voedingselementen (hoge CEC) en stimuleren met name de nuttige bodemschimmels, zoals mycorrhiza’s, waar we in de intensieve landbouw vaak te weinig van hebben. In verscheidene wetenschappelijke artikelen (Bottomley, 1920; Hillitzer, 1932 en Chaminade and Boucher, 1940) is aangetoond dat humuszuren plantengroei stimuleren, doordat ze een hormoonachtige activiteit hebben, vergelijkbaar met dat van auxine. Hierdoor is een plant beter in staat om de groei erin te houden onder stressvolle omstandigheden.

Fulvinezuren hebben de eigenschap dat ze de plant helpen bij opname en transport van mineralen, vitaminen en sporenelementen, naar én binnen in de cel. Fulvinezuur bevordert dus de opname van voedingsstoffen (Trevisan, et al., 2010). Daarnaast heeft het een stimulerende werking op bodembacteriën.

Waarde voor de praktijk

Duidelijk is dat zowel humus- als fulvinezuren beiden een positief effect hebben op bodem en plant. Deze effecten zijn groter naar mate het natuurlijk humusgehalte van de bodem lager is. Met andere woorden: het toepassen van humus- en fulvinezuren op bijvoorbeeld veengronden met zeer hoge organische stof, heeft veel minder effect dan toepassing op bijvoorbeeld duinzand met 1% organische stof.

De betere producten in de markt bevatten zowel humus- als fulvinezuur, daarmee heb je de breedste werking. Let dan wel op dat de pH van de spuitoplossing niet beneden 7 komt. Bijvoorbeeld het aanzuren van de spuitoplossing zal ervoor zorgen dat de humuszuren gaan neerslaan met problemen in de filters als gevolg (bijvoorbeeld bij het gecombineerd toepassen met glyfosaat).

Gecombineerde humus- en fulvinezuurproducten hebben hun beste werking als we het voor aanvang van de teelt door de grond mengen. In een rijentoepassing is de concentratie wat hoger, waardoor ook het effect groter is. Spuit deze producten op de grond en niet direct op het zaad, dit kan de kieming juist negatief beïnvloeden.

Plantweerbaarheid

Humus- en fulvinezuren kunnen een plant weerbaarder maken tegen stress door een direct effect (wortelvorming, opname en tansport van mineralen) en door het effect via de bodem (microbieel bodemleven, hogere CEC en vochtretentie). Effecten blijven afhankelijk van gewas, bodemcondities, groeiomstandigheden en productsamenstelling.