Weinig beweging binnen coalitie in Brabants stikstofdebat

Zo’n 500 boeren, die in alle vroegte naar Den Bosch waren gekomen, lieten zich waardige zien, zoals ZLTO-voorman Janus Scheepers hen later complimenteerde. Op de stoep van het provinciehuis stonden in slagorde een groot aantal trekkers, sommige met borden die niets aan duidelijkheid te wensen overlieten.

‘Kortetermijndenken’

Voorafgaand aan het debat gaven enkele insprekers nog maar eens aan waar met name de Brabantse boer mee te kampen heeft. Veel indruk maakte boerin Loes van de Pas, die na het ‘vragenuurtje’ voor Statenfracties, vanaf de publieke tribune met een hartstochtelijke rede de gedeputeerden aansprak op ‘kortetermijndenken’. „Besef wat er allemaal op het spel staat, ook voor u en uw kinderen”. Ze oogstte een ovatie van haar collega’s op de tribune en van een aantal Statenleden.

De extra Statenvergadering, waarvoor de oppositiepartijen CU-SGP, FvD, PVV, 50PLUS en Lokaal Brabant het initiatief namen, draaide om de gevolgen van de stikstofproblematiek voor de Brabantse boeren zoals gesteld in het rapport ‘Niet alles kan’ van de Commissie Remkes. In opdracht van het kabinet was dit rapport opgesteld, nadat de Raad van State vergunningverlening stil had gelegd. Brabant telt 14 Natura 2000-gebieden, die voor boeren in of bij deze gebieden grote impact (kunnen) hebben.

Oneerlijk

Statenlid Hermen Vreugdenhil (CU-SGP), die begrip had voor de emotie bij de boeren, stelde dat iedereen op een evenwichtige manier moet bijdragen aan de stikstofreductie. Hij wees erop dat Brabantse boeren al veel hebben gedaan en zette vraagtekens bij de bijdrage van de industrie en het (vlieg)verkeer. „Het is oneerlijk dat de maatregelen alleen op de landbouw worden afgewenteld.” Hierin werd hij gesteund door collega’s van de andere partijen die de Statenvergadering hadden aangevraagd.

Ook de termijn, waarbinnen boeren nu een besluit moeten nemen, stelt Vreugdenhil ter discussie. Vreugdenhil vroeg om een adempauze om het aangekondigde beleid van het kabinet af te wachten. „Het generiek verschuiven van data leidt niet tot oplossingen, maar leidt tot langer bestaan van onzekerheid”, reageerde Grashoff.

Grashoff zegde toe op korte termijn een analyse te maken en deze tijdens de Statenvergadering van 25 oktober aan Gedeputeerde Staten voor te leggen. Dan staat de interim omgevingswet op de agenda. „Ik ga de komende twee weken gebruiken om de regelingen zo optimaal mogelijk op elkaar af te stemmen.”

Vaart maken

De hoop van de boeren dat met name VVD en CDA zouden pleiten voor uitstel, bleek ijdel. Zowel Wilma Dirken (VVD) als Ankie de Hoon (CDA) hielden vast aan het voorstel van het college om vaart te maken.

Pogingen van Vreugdenhil om beide partijen in een andere richting te laten bewegen – en meer tijd te nemen om tot een goed besluit te komen- bleken aan dovenmansoren gericht. Ze hielden vast aan 25 oktober. Wel liet De Hoon weten op 25 oktober met een amendement te komen, dat verder strekt dan het opschuiven van de datum van 1 april.

Grote voortvarendheid

„Brabant kan niet zonder boeren”, stelt Grashoff tijdens het debat. „Het gaat erom een landbouw in harmonie te brengen met de natuur. We zijn nu in de situatie om van de nood een deugd te maken.” Hij gaf aan de gebiedsgerichte aanpak, zoals voorgesteld door de commissie Remkes, “met grote voortvarendheid” op te pakken.

Maatwerk’ voor elk van de 14 Natura2000-gebieden is hier het sleutelwoord. De middelen hiervoor moeten volgens hem wel ‘in belangrijke mate van het Rijk komen’. Middelen moeten ruimhartig en goed worden ingezet. „Ik hoop dat we de minister van financiën meekrijgen.” De provincie wil zelf ook een duit in het zakje doen, met name in personele sfeer door de instelling van een taskforce. Er is extra projectbudget (1 miljoen euro) vrijgemaakt.

Samenwerken

Wilma Dirken (VVD) pleitte tijdens het debat ervoor om als overheden samen te werken. „Stapel geen beleidsregels bovenop elkaar. Zorg dat de regelingen op elkaar zijn afgestemd.” Haar collega Ankie de Hoon (CDA): „Hoe gaat u er voor zorgen dat onze ondernemers gebruik kunnen maken van de landelijke regelingen?” En dat landelijk en provinciaal beleid elkaar doorkruist. „Hoe voorkomen we dat Brabant een eiland wordt?”

Eerder zei de gedeputeerde dat stalaanpassingen, zoals die nodig zijn om emissiereductie te bereiken, in lijn met de commissie Remkes. Ook merkte hij op “dat we voor de stikstofoplossing de koe niet de stal injagen”.

Kritiek op meetmethode

De meetmethode van RIVM, door enkele fracties ter discussie gesteld of zelfs afgeserveerd (PVV), deugt ‘grosso modo’ volgens Grashoff. „De meetmethode staat niet ter discussie”, sprak hij stellig, „wel zijn we voor het uitbreiden van het landelijk meetnet.”

Uitbreiding van het meetnet werd overigens door meerdere partijen naar voren gebracht. Meer meetpunten kan volgens de gedeputeerde ook betekenen dat de situatie in gebieden erger is, dan wat RIVM nu meet.