Beloning voor Brabantse boeren die groener boeren

Het project Brabants Bodem maakt onderdeel uit van het Van Gogh Nationaal Park in oprichting. Dit is een initiatief van Het Brabants Landschap, ZLTO en Brabantse Milieufederatie waar inmiddels meer dan 40 organisaties bij betrokken zijn. Vanuit de landbouw zijn dat de Duinboeren, ZLTO en het Collectief Midden Brabant. De partijen werken samen aan een nieuw partnerschap waarbij het draait om een goed inkomen, door een stapeling van beloningen uit diverse hoeken, voor boeren die bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van natuur en landschap.

Biodiversiteitsmonitor

Bij de deelnemende landbouworganisaties hebben zich al 50 melkveehouders aangemeld om aan de slag te gaan met een biodiversiteitsmonitor. Almasi: „Het project is gebaseerd op het succesvolle project Duurzame Melkveehouderij Drenthe dat Provincie Drenthe, LTO Noord, DAJK en de Drentse Milieufederatie met Rabobank en FrieslandCampina heeft opgezet op basis van indicatoren van de Kringloopwijzer. Daar hebben we indicatoren aan toegevoegd, omdat we in Brabant ook extra stappen willen belonen in de groenblauwe dooradering van het landschap. Denk daarbij aan kruidenrijk grasland, plas-dras, agroforestry en het behouden en aanleggen van landschapselementen.”

Maatwerk per bedrijf

Tussen maart en mei wordt op de deelnemende bedrijven een bedrijfsscan uitgevoerd, om te bepalen hoe bedrijven in 2019 scoorden op de verschillende indicatoren. Per indicator scoren boeren punten. Hoe meer punten hoe beter het is. Daarbij komt ook een advies om de scores verder te verbeteren in 2020. Almasi: „Het mooie van zo’n breed pallet aan indicatoren is dat er maatwerk mogelijk is op ieder bedrijf. Bedrijven die heel intensief zijn, kunnen stappen zetten bijvoorbeeld op de indicator broeikasgas emissie, voor een extensievere ondernemer ligt de focus misschien op eiwit van eigen land of landschapselementen.”

Beloning

Vanuit Brabants Bodem is de inzet om boeren vanuit het project drie jaar te belonen. Daar bovenop komen vergoedingen van andere partijen die langer blijven doorlopen. Bijvoorbeeld beschikbaar stellen of korting op pachtgrond, zoals nu al door Brabant Water en Groen Ontwikkelfonds Brabant (gronden van de provincie Noord-Brabant) en diverse Brabantse gemeenten wordt gedaan. De start van de beloningsregeling op basis van de bedrijfsscan en aantoonbare resultaten in 2020 is voorzien in het najaar, zegt Almasi, waarbij ze denkt aan maximaal 5000 euro per jaar per bedrijf. Het budget komt uit een pot van 4,5 miljoen euro die het ministerie van LNV beschikbaar stelde in het kader van het Interbestuurlijk programma Vitaal Platteland.

Almasi benadrukt dat de extra inspanningen door boeren ook op andere manieren beloond gaan worden. Die beloningen moeten na afloop van het driejarige project dermate aantrekkelijk zijn dat boeren er mee doorgaan zonder subsidie. „Denk aan een hogere melkprijs via het PlanetProof en rentekorting van de Rabobank, maar het kan ook gaan om ontwikkel- en experimenteerruimte of toegang tot of korting op pachtgrond van bijvoorbeeld overheden en terrein beherende organisaties. Dit alles op basis van dezelfde indicatoren die bijdragen aan een toekomstgericht agrarisch bedrijf en gestapeld zorgen voor een goed verdienmodel. Ik hoop dat de vergoeding die we in het begin vanuit Brabants Bodem geven peanuts is bij al die andere voordelen die boeren kunnen gaan krijgen. De beloningsregeling is nodig om boeren nu enthousiast te krijgen en de onkosten te vergoeden, zodat we verder kunnen bouwen aan andere beloningsvormen en andere organisaties prikkelen om er beloningen tegenover te gaan zetten.”

Ambitie

De ambitie is om snel op te schalen en aan het eind van het jaar al 200 melkveehouders deel te laten nemen en daarna door te groeien naar 600 deelnemers. Boeren zijn volgens Almasi onmisbaar om de natuur te verbeteren in Brabant. „Insecten die uit een natuurgebied vliegen en geen nectar weten te vinden, gaan dood. Wanneer er bijvoorbeeld meer kruidenrijke graslanden zijn en er een goed netwerk is voor planten en dieren, gaat de natuurkwaliteit omhoog.”