Limburgse pluimveehouders willen onderste steen boven in Fipronil-affaire

De pluimveebedrijven stapten in hoger beroep naar de Raad van State om bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit om meer documenten rondom de Fipronel -affaire boven water te krijgen. De pluimveehouders, het merendeel uit Limburg , hebben het daarbij vooral gemunt op voedselwaakhond NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit), die valt onder de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Zij willen nog altijd de schade van het ruimen van de kippen, vernietigen van de eieren en leegstandschade op het ministerie verhalen. „Voor de tien bedrijven bedraagt het schadebedrag gezamenlijk zo’n vijf miljoen euro", zei hun raadsman bij de Raad van State. Er loopt al een schadezaak bij de civiele rechter. Om die zaak goed te onderbouwen willen de pluimveehouders alle bij het NVWA beschikbare informatie rond de Friponel-affaire openbaar krijgen, zoals het volledige NVWA-rapport van het Bureau Risicobeoordeling en Onderzoeksprogrammering.

Commissie Sorgdrager

Dit rapport gaat over een onderzoek naar de risico’s van fipronil voor de volksgezondheid en voedselveiligheid. Het onderzoek is in 2016 gestart na anonieme meldingen over mogelijk gebruik van fipronil voor de aanpak van bloedluis in de pluimveestallen. De pluimveehouders hebben ook gevraagd om de anonieme meldingen en alle andere informatie, zoals interne communicatie, memo's, gespreksverslagen, rapporten en adviezen en correspondentie openbaar te maken. De LNV-minister weigerde aanvankelijk de informatie openbaar te maken, omdat de Commissie Sorgdrager op dat moment nog onderzoek deed naar fipronil in eieren. De minister wilde niet dat openbaarmaking van de informatie het onderzoek zou schaden.

Nadat de commissie haar rapport had uitgebracht, heeft de minister een deel van de gevraagde informatie alsnog openbaar gemaakt. Ook was bepaalde opgevraagde informatie al op een andere wijze openbaar geworden. Volgens de tien pluimveehouders is niet alle beschikbare en relevante informatie openbaar gemaakt. Zij kregen daarbij steun van de rechtbank Limburg. Die droeg de minister in oktober 2019 op om onderzoek te doen naar eventuele ontbrekende stukken en daarna te beslissen of die openbaar kunnen worden gemaakt.

Volgens de woordvoerder van de minister is alle informatie die beschikbaar is al openbaar gemaakt. Sommige informatie zou er niet meer zijn en andere documenten zouden bij andere ministeries liggen. De LNV-woordvoerder wilde dat bewijzen door een USB-stick met alle documenten aan de Raad van State te overleggen. Maar die nam daar geen genoegen mee. „Neemt u de USB-stick maar weer mee en levert u ons zo snel mogelijk papieren uitdraaien aan", aldus rechter en staatsraad Nico Verheij. De Raad gaat aan de hand van de aangeleverde informatie bekijken of er nog informatie ontbreekt en of andere informatie al dan niet terecht geheim gehouden is. Uiteindelijk hopen de pluimveehouder alle relevante informatie alsnog in handen te krijgen en die eventueel te gebruiken in de civiele procedure tegen de NVWA en LNV.

Chickfriend

Want de NVWA kreeg in 2016 al tips dat het insecticide Fipronil met een natuurlijk luizenontsmettingsmiddel was gemengd. Pas in de zomer van 2017 ondernam de NVWA actie nadat de Belgische collegadienst al een maand eerder aan de bel had getrokken. Toen bleek dat een groot aantal pluimveehouderijen het met fipronil besmette ontsmettingsmiddel hadden gebruikt en kippen en eieren besmet bleken, kwam een grote ruiming op gang. Miljoenen eieren en kippen werden doorgedraaid dan wel geruimd. Dat kostte de pluimveehouderij zo’n 70 miljoen euro. Uiteindelijk zag de rechter af van vervolging van de NVWA voor nalatigheid en te laks optreden. De leveranciers van het giftige ontsmettingmiddel, de eigenaren van Chickfriend uit Barneveld, zijn onlangs wel veroordeeld door de rechter. Toch vinden de tien pluimveehouders dat LNV en NVWA verantwoordelijk zijn voor de enorme schade en daarvoor alsnog compensatie moeten bieden. Uitspraak over de WOB-zaak volgt binnen enkele weken.