‘Begrazing door schapen win-win-situatie voor boer en herder’

Haartsen teelt in Biervliet in Zeeuws-Vlaanderen onder meer plantuien, zaaiuien, sjalotjes, aardappelpootgoed, peen én graszaad. Begrazing van de graszaadteelt door schapen is volgens hem een goed gebruik in deze Zeeuwse regio.

„Hier in de streek lopen al jaren kuddes schapen op 1^e of 2^e-jaars Engels Raaigraszaad stoppel,” aldus Haartsen. „Het is een win-win-situatie voor beiden: de schaapskudde heeft eten en plek, en de boer heeft meer uitstoeling van zijn gras en dus meer opbrengst.”

Werkwijze

Hoe gaat dit in zijn werk? Haartsen: „De schaapkuddes begrazen in zomer en najaar eerst natuurgebieden en dijken. Rond november komen de herders in goed overleg met losse afrasteringen met stroom erop naar ons toe. Ze blijven vaak tot in januari, dit hangt er vanaf hoe nat het land is.

Het grote voordeel voor ons is dat het gras goed uitgedund wordt. Bij de tweedejaarsgraszaadteelt staat het gras namelijk vaak wat te dik. Daardoor is er te veel concurrentie, en zal de pluim niet goed vullen. Door het uitdunnen hebben wij hogere opbrengst, en de schapen voedsel en plek.”

Gras niet te hoog

In het algemeen is het volgens Haartsen bij de tweedejaars graszaadteelt belangrijk dat het gras niet te hoog de winter ingaat: „Als het gras te lang de winter ingaat maakt het geen pluim. Engels raaigras kunnen schapen dus heel goed kort maken, maar Rietzwenkgras bijvoorbeeld, is heel erg stokkerig. Daar houden schapen niet van. Dit maaien we dus heel kort af met een weilandbloter, een maaimachine die meer lijkt op een grasmachine. Daarmee maaien we het korter dan 10 centimeter.”

Wintertarwe

Op twitter was gister ook discussie over het begrazen van wintertarwe door schapen in Engeland. Dit zou daar door de combinatie van betere uitstoeling, bemesting, verwijdering van oud blad en aandrukken van de grond tot 15 procent meeropbrengst opleveren. Hoe denkt Haartsen over het laten begrazen van wintertarwe door schapen?

„Het is bij ons in de regio geen gebruik, maar ik denk dat het ook bij wintertarwe moet kunnen. Al komt het dan wel extra nauw hoe nat het is. Hier hebben we naast de winst ook altijd wel een beetje schade door de schapen, en granen zaai je normaal na aardappelen of bieten. Dan is het land vaak niet zo vlak. Daardoor kan de schade groter zijn.”

Ganzen

Op Twitter werd gister enigszins sarcastisch gesuggereerd, dat ook ganzen wintertarwe succesvol zouden kunnen begrazen. Volgens Haartsen zijn schapen en ganzen totaal niet te vergelijken:

„Een schaap maakt een putje, een gans trapt plat en versmeert de grond. Daarbij wordt het aantal schapen door de herder en de eigenaar van het graszaad gereguleerd per perceel en oppervlakte. Het algemene gebruik hier is op 8 hectare een maandje lang een schaap of 60-70. Ganzen komen met honderden, soms wel duizend tegelijk, en veroorzaken veel schade in korte tijd. Vooral akkerbouwers bij natuurgebieden weten daarover mee te praten.”