Lange staarten: ‘Leer opnieuw kijken wat normaal is bij een big’

Zonder de inhoud van haar workshop helemaal prijs te geven, licht Koenders wel een tipje van sluier op om een voorbeeld te geven wat ze bedoeld met ‘opnieuw leren kijken wat normaal is.’ „We zijn de afgelopen twee jaar doende geweest om biggen in hun eerste levensfase op staarten, oortjes en klauwtjes te beoordelen. We zagen daarbij vaak beginnend letsel als dikke staarten, ontstekingen van de klauwtjes en oortjes. Eigenlijk zaken die we dagelijks tegenkomen en waarvan iedereen denkt dat dit normaal is. In feite komt het er op neer dat we te weinig zien hoe bijvoorbeeld een gezonde staart moet zijn.

Te weinig water

Koenders en haar collega’s zijn hier dieper ingedoken en kwamen er echter dat het vroege letsel niet normaal is. De staarten, oortjes en klauwen moeten bij biggen in die eerste levensfase vrij van letsel zijn. Ze zijn immers nog te jong om allerlei ontstekingen te hebben opgelopen. Koenders: „Als we dit letsel zien, gaan er dus dingen mis in de dracht. Door observatie en onderzoek ontdekten we dat zeugen die 8 tot 9 liter water per dag drinken, wat als normaal gezien wordt, biggen wierpen met deze vormen van letsel. Nu weten we dat dit te weinig is, want als de zeug minimaal 15 liter drinkt, zien we minder letsel bij de pasgeboren biggen.”

Harde zeugenmest

Koenders vervolgt: „We dachten eerst dat dit niet waar kon zijn, maar toen we de score bekeken, zagen we zoveel letsel bij de pasgeboren biggen van zeugen die te weinig water dronken. 15 liter is dus het nieuwe normaal. Daarnaast zagen we ook meer ontstekingen bij biggen als de zeugenmest hard was. Harde mest duidt op een verstoorde darmwerking en de bacteriën in de darmen scheiden dan gifstofjes uit die in het bloed opgenomen worden en van daaruit in baarmoeder of melk terecht komen. De darmgezondheid van de zeug wordt beïnvloed door voeding ,temperatuur en water in het kraamhok. En we moeten dus ook hier kijken wat het nieuwe normaal is aangaande darmgezondheid bij zeugen.”

Het nieuwe normaal

Wat deze voorbeelden laten zien, is dat varkenshouders en ook dierenartsen bepaalde zaken als normaal zijn gaan zien, maar dat is veelal verre van optimaal voor het dier. Echter, om varkens met lange staarten te produceren moeten alle omstandigheden optimaal zijn. „Weten wat je ziet en weten wat echt normaal is. Het opnieuw leren kijken kun je op alle gebieden toepassen: voer, indeling, temperatuur van de afdeling. Elk facet rondom de big moeten we opnieuw kijken, vanuit de ogen van het dier. Vandaaruit moeten we een nieuw referentiekader schetsen van wat normaal is. Tijdens workshop zal ik nog veel meer voorbeelden laten zien.”

Stal- en managementaanpassingen

Koenders geeft met een glimlach aan dat ze geen dierenactivist is die vanuit een onderbuik gevoel vindt dat er meer naar welzijn gekeken moeten worden. „ Nee, maar we moeten wel anders kijken naar de big. Vanwege de lange staarten, maar ook de Raad van Dierenaangelegenheid stelt in haar rapport Dierwaardig Veehouderij dat stal en management aan het dier moeten worden aangepast en niet andersom. Wil je varkens met lange staarten houden, dan is dat precies wat je moet doen.”