Boer krijgt met nieuwe tool grip op ecosysteemdiensten

De nieuwe Monitor Ecosysteem Diensten heeft als doel om complexe uitdagingen op boerenland, zoals klimaatadaptatie, waterkwaliteit, bodemleven, biodiversiteit en landschap, om te zetten in simpel advies op maat.

Geen inzicht

‘Veel boeren en tuinders zijn gemotiveerd een bijdrage te leveren, maar missen het inzicht hoe verschillende maatregelen op boerenland in elkaar grijpen en wat het effect ervan is’, aldus ZLTO, AgroCares en NMI. ‘Deze monitor helpt om de bijdrage die boeren leveren aan te tonen en borgen, zodat deze in de toekomst beloond kunnen worden.’

Integrale oplossingen

Het uitgangspunt is duidelijk, volgens de drie initiatiefnemers. ‘Complexe opgaven vragen om integrale oplossingen. Op een hectare boerenland landen verschillende ruimtelijke opgaven, zoals klimaat, biodiversiteit, waterkwaliteit, waterconservering en landschapsbeleving.’ Dit komt boven op de basisfunctie voedselproductie. ‘Een boer kan niet anders dan deze opgaven in samenhang oplossen’, aldus de initiatiefnemers. ‘Dat begint bij perceel- en bedrijfsgebonden informatie en specifieke data zoals klimaat, gebiedsopgaves en bodemkwaliteit. Op basis hiervan geeft de monitor een risicoprofiel per perceel en stelt effectieve maatregelen voor om deze aan te pakken.’

Advies op maat

Via de Monitor Ecosysteemdiensten kunnen boeren op perceelniveau zien wat het effect is van de maatregelen die ze nemen. ‘De Monitor maakt hierbij handig gebruik van perceel-specifieke databestanden en informatiebronnen’, vervolgen de initiatiefnemers. Op een kleigrond is immers de nutriëntensituatie anders dan op een zandgrond.

Makkelijk bijhouden

‘Zo kunnen boeren gemakkelijk bijhouden of ze doelen die geformuleerd worden door partijen zoals waterschappen of ketenpartijen ook daadwerkelijk realiseren op hun bedrijf. En of de maatregelen die ze kiezen ook bijdragen aan andere doelen, bijvoorbeeld van hun bank of van het GLB.’ Op deze manier moet de Monitor het stapelen van verschillende ecosysteemdiensten op perceelniveau inzichtelijk maken en bijdragen aan de duurzaamheidsprestaties van de boer.

Overkoepelende monitor

In de Monitor Ecosysteemdiensten worden bestaande tools opgenomen, zoals de OpenBodemIndex, de Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij en Akkerbouw, het BedrijfsBodemWaterPlan en een mineralenbalans op basis van de rekenregels van de KringloopWijzer Akkerbouw. De basis van de Monitor wordt ontwikkeld door NMI in samenwerking met organisaties als CLM, Wageningen Universiteit en Boerenverstand. Ook wordt gebruik gemaakt van open data.

Actief betrokken

Diverse stakeholders, zoals waterschappen, ketenpartijen worden actief betrokken bij de ontwikkeling. Vervolgens wordt de tool door boeren en tuinders van ZLTO in de praktijk getest. Het project wordt gefinancierd door het groen-economisch herstel fonds van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en loopt ten minste tot eind 2024.