Ministerie staakt plannen met sector voor verdund aanwenden van mest op zandgronden

Demissionair Landbouwminister Piet Adema zet afspraken over mest aanwenden met water voor grasland op zandgronden niet door. Uit onderzoek van de Wageningen Universiteit is namelijk gebleken dat het mengen van drijfmest met water voor gras op zandgronden geen effect heeft op de ammoniakemissie.

'Voor nu kies ik er voor om de managementmaatregel mest verdunnen op zandgrond niet langer door te zetten en de inspanning om met de CTM-partijen (Coalitie Toekomstgerichte Melkveehouderij, red) te komen tot afspraken over het verdund aanwenden van mest in grasland op zandgrond voorlopig te staken', schrijft Adema in een brief aan de Tweede Kamer.

Niet gebruikelijk

Op klei- en veengrond is verdunde mestaanwending met een sleepvoet/sleufkouter gebruikelijk, op zandgronden is dat niet het geval. Dat komt doordat (oppervlakte)water minder beschikbaar is in de zandgebieden, de 'zandprovincies' in Nederland zijn Drenthe, Gelderland, Limburg, Overijssel, Utrecht en Noord-Brabant.

Er is in 2020 en 2021 onderzoek gedaan door de WUR op twee locaties in Overijssel of mest aanwenden met water (1:0,5, een deel mest, 0,5 deel water en 1:1, een deel mest, een deel water) op zandgronden effectief is om de ammoniakemissie omlaag te brengen, effect heeft op de drogestofopbrengst, de stikstofopbrengst en de emissie van het broeikasgas lachgas. Op de drie laatstgenoemde onderzoeksobjecten heeft mest aanwenden met water geen effect, maar ook niet op de ammoniakemissie.

'De gemeten hoogten van de ammoniakemissies zijn sterk afhankelijk van de omstandigheden tijdens en de eerste dagen na de toediening. Voor de ammoniakemissie zijn geen duidelijke aanwijzingen gevonden voor een effect van verdunnen wanneer mest wordt toegediend met een zodenbemester (zandgrond). Over de acht uitgevoerde experimenten kon geen robuuste emissiereductie waargenomen worden', schrijven de onderzoekers in het rapport.

Regenwater opvangen

Omdat tussentijds onderzoeksresultaten zijn gedeeld met het ministerie van LNV is een subsisdieproject om regenwater van staldaken op te vangen voor het aanwenden van de mest op de lange baan geschoven. Deze regeling is door de definitieve onderzoeksresultaten nu ook van tafel.

Adema blijft met de sector zoeken naar andere oplossingen. 'Mestaanwending is een belangrijke bron van ammoniakemissie vanuit de landbouw. In het meerjarige innovatieprogramma Bemest op z’n Best (BoB) worden diverse innovatieve mestaanwendingstechnieken getoetst op hun effectiviteit om de ammoniakemissie ten opzichte van de zodenbemester verdergaand te verlagen. Of BoB perspectiefvolle (nieuwe) aanwendingstechnieken oplevert zal eind 2024/begin 2025 duidelijk worden.'

Tekst: Guus Daamen

Als zoon van een fruitteler opgegroeid tussen de appelbomen in Gelderland. Tijdens mijn master Journalistiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam mij verder gespecialiseerd in politiek. Schrijft voor Agrio voornamelijk over Politiek en Beleid. Luistert, vraagt en onderzoekt. Andere passie: sport.

Beeld: Susan Rexwinkel